Het netwerk ‘Medicijnresten uit Water Noord-Nederland’ zet zich in om de regio te positioneren als dé ontwikkelplek en proeftuin voor innovatieve oplossingen in de volledige keten: van bron (gezondheidspreventie) tot end-of-pipe (waterzuivering). Dit omvat alles van leefstijl en voorschrijfgedrag, via inzameling van medicijnen en nieuwe zuiveringstechnieken, tot de lange termijn ontwikkeling van milieuvriendelijkere geneesmiddelen.

Slotbijeenkomst 2023

Elk jaar belandt er meer dan 190.000 kilogram medicijnresten in ons water, met schadelijke gevolgen voor het milieu, de flora, fauna en onze drinkwatervoorziening. Door vergrijzing — met een toenemend medicijngebruik — en klimaatverandering, die langdurige lage waterstanden veroorzaakt, zal dit probleem de komende jaren alleen maar groter worden. In Noord-Nederland is de vergrijzing sterker en speelt de landbouw een grote rol, waardoor deze regio mogelijk zwaarder wordt getroffen.

Toch heeft Noord-Nederland dankzij een krachtig gezondheids- en watercluster een unieke positie om deze uitdaging aan te pakken. Partners binnen het Noord-Nederlandse Netwerk Medicijnresten uit Water werken actief aan oplossingen om medicijnresten in afvalwater te verminderen. Dit doen ze onder meer met voorlichting, productinnovaties en gericht onderzoek.

De resultaten van het EFRO-project, dat de afgelopen twee jaar liep, zijn op donderdag 30 november 2023 gepresenteerd in het provinciehuis van Assen.

Bij de start in 2019 telde het netwerk achttien partners uit de gezondheids- en watersector. Inmiddels is dit uitgebreid tot zevenenveertig bedrijven en instellingen, vooral uit Noord-Nederland, die gezamenlijk medicijnresten in water aanpakken. Tijdens het EFRO-project zijn elf interventies ontwikkeld, variërend van bewustwording bij het voorschrijven van medicijnen tot gedragsonderzoek en monitoring van rioolwaterstromen.

Daarnaast zijn er concrete innovaties gerealiseerd. Zo is een filter ontworpen voor ziekenhuisapotheken dat medicijnresten tegenhoudt voordat ze het riool bereiken. Ook is een sifon ontwikkeld die het water én de lucht erboven desinfecteert, wat de verspreiding van antibioticaresistente bacteriën, virussen, schimmels en parasieten sterk beperkt.

Verder is een onderwijsmodule gemaakt voor farmaciestudenten om hen bewust te maken van de milieueffecten van farmaceutische vervuiling en hen te stimuleren om dit probleem actief aan te pakken. Dit is slechts een greep uit de vele interventies die samen bijdragen aan schoner water en een gezondere leefomgeving.